Dit interview stond naast een ander interview met een Nederlandse expat in het Verenigd Koninkrijk in dagblad Trouw, 17 juli.
Een jaar en drie maanden na het spraakmakende referendum, gaan vandaag de Brexit-onderhandelingen van start. Een van de onderwerpen die in de komende tijd ter sprake zal komen, is de positie van EU-burgers die nu in Groot-Brittannië wonen. Ook is er nog weinig duidelijk over wat de Brexit zal betekenen voor de een miljoen Britten in de EU.
Juist die onzekerheid zorgt voor veel stress, zegt Debra Williams (54). Ze komt uit Llanelli, Wales, en woont sinds een paar maanden met haar man en dochter in Scheveningen. Hij is IT’er en werkt steeds met tijdelijke contracten, variërend van zes maanden tot twee jaar, op verschillende plaatsen. De laatste jaren woonden ze in België, Duitsland en Nederland. Omdat ze geen vijf jaar in hetzelfde land verblijven, krijgen ze niet automatisch een verblijfsstatus.
“We zijn voor mijn man zijn werk naar Europa verhuisd, met de reële verwachting dat we dit jaren zo konden doen”, zegt Williams. “Maar nu staan we op los zand. Het is heel erg stressvol.”
Bewegingsvrijheid
De Britse was erg teleurgesteld over de uitkomst van het referendum vorig jaar. “Ik denk niet dat mensen voldoende informatie kregen om hun keuze op te baseren en dat ze zich onvoldoende bewust waren van de gevolgen. Vooral het effect dat dit leave op levens van gewone mensen heeft.”
Williams maakt zich veel zorgen, bijvoorbeeld over gezondheidszorg en pensioenen. Of de erkenning van certificaten en diploma’s en de samenwerking tussen universiteiten. Maar vooral over de bewegingsvrijheid van Britten in de EU, het recht om ergens te blijven. Voor hun gezin hangt dat nauw samen met het werk van haar man. “Als hij niet gemakkelijk meer in de EU kan werken, betekent het dat we noodgedwongen teruggaan naar het Verenigd Koninkrijk. Maar er zijn tienduizenden Britten die in de EU werken, die dan ook allemaal terug moeten. Wat zal dat doen met de arbeidsmarkt daar? En mijn dochter, als die hier wel kan blijven werken, hoe gemakkelijk is het dan om elkaar op te zoeken?”
En dan nog wat kleine zorgen. Ze lacht: “Mijn hond heeft een huisdierenpaspoort. Ik weet niet of dat straks nog overal geldig is.”
De dag na het referendum richtte Williams de actiegroep ‘Brexpats – Hear Our Voice’ op. Die houdt zich bezig met burgerrechten van Britse expats in de EU en EU-burgers daar. “Het is een initiatief waarmee we Brexpats willen informeren en ze een hart onder de riem steken. En opkomen voor hun rechten.” Dit jaar reikte het Europees Parlement de ‘European Citizen’s Prize’ uit aan de groep, voor personen en organisaties in de EU die zich verdienstelijk hebben gemaakt op het vlak van Europese samenwerking. Een beetje ironisch, vindt ze wel.
Ze hoopt in de EU te kunnen blijven, het liefst in Nederland. “Den Haag en het strand hier zijn mooi. De infrastructuur en het openbaar vervoer zijn geweldig, we hebben niet eens een auto meer. Nederlandse mensen zijn ontspannen en gastvrij en ze hebben een beetje dezelfde humor als Britten. Ik vind het hier heerlijk.”