Dit artikel verscheen op 4/5 januari online en in print in AD Utrechts Nieuwsblad.
Het is een bijzonder gezicht. Normaal rijden bussen af en aan in de Utrechtse binnenstad, maar nu is het opmerkelijk rustig. Door de landelijke staking van het streekvervoer maken vandaag alleen taxi’s en hulpdiensten gebruik van de busbaan die dwars door de stad loopt.
Op het kruispunt bij Vredenburg en de Lange Viestraat glippen op andere dagen aan de lopende band fietsers en voetgangers nog nét voor luid toeterende bussen langs. Vandaag staat het winkelende publiek voor een bijna leeg kruispunt te wachten bij het regenboogzebrapad.
Op de Potterstraat maakt een hoogwerker van de gelegenheid gebruik om de kerstversiering naar beneden te halen. Het rode asfalt voor de halte Neude is afgezet met pionnen. De paar auto’s die er rijden kunnen er wel omheen. In het bushokje zitten de zestienjarige Julia Jongma en Judith van Waveren. Ze wachten toch niet op de bus? ,,Nee hoor,’’ lachen ze, ,,we schuilen voor de regen.’’
Zwart als roet
In de stad is de afwezigheid van bussen merkbaar in kleine dingen. Sommigen zijn er wel over te spreken, zoals Leon de Groot (28) van sigarenmagazijn In ’t Vosje aan de Nobelstraat. ,,Ik ben alleen maar blij dat ze niet rijden’’, zegt de winkelier. Hij haalt een wijsvinger over een doos sigaren en laat een vuile vingertop zien. ,,Alles wordt hier zwart van het roet dat binnenkomt en neerslaat op de producten. Het geeft veel schoonmaakwerk.’’ Het liefst zou hij zien dat de Nobelstraat voetgangersgebied werd, en er nooit bussen reden.
In koffiezaak Doppio, eveneens aan de Nobelstraat, zit een handjevol gasten. ,,Het is rustig’’, zegt barista Beleke de Zwart (19) terwijl ze melk schuimt. ,,Natuurlijk is het vakantie, maar afgelopen dagen was er echt meer doorloop.’’ Zelf moest ze vanmorgen lopen van het station naar de koffiezaak. Ook buiten is het rustig, merkt ze. ,,Even verderop is een stoplicht dus er staat hier nog al eens een file toeterende bussen naast het raam, maar vandaag even niet.’’
Lekker compacte stad
,,Gisteren was het nog veel slechter weer,” zegt Judith Vaessen (35) van het VVV Utrecht terwijl twee verregende Amerikanen binnenstappen, ,,maar vandaag is het veel rustiger, echt door de staking denk ik.” Bij het informatiepunt aan het Domplein krijgen ze vragen van buitenlandse toeristen die niet snappen wat er aan de hand is met het vervoer. ,,De teksten bij de haltes zijn natuurlijk allemaal in het Nederlands. De meesten merken het niet trouwens; Utrecht is lekker compact hè, dus ze hebben geen bus nodig om de stad te zien. Er waren er toevallig een paar die naar Kasteel Ter Haar wilden, wat dus niet kon, en een paar mensen van buiten de stad die hun dombeklimming afzegden omdat het niet lukte te komen.’’
Bij het Centraal Museum en Nijntjemuseum ondervinden ze daarentegen geen gevolgen van de staking. ,,Ik heb er nog niks van gemerkt”, zegt een medewerkster gehaast. ,,Zoals je ziet is het hartstikke druk.” De entree van het Centraal Museum staat inderdaad goed vol, en aan de overkant van de straat staan rijen ouders met kinderen die de vrolijke Dick Bruna tekeningen op de wand van het Nijntjemuseum bewonderen.
De stilte regeert
Bij de Stadsschouwburg staan twee vrouwen te wachten voor het voetgangerslicht. Ze hebben hun auto net geparkeerd bij de garage aan de Kruisstraat. ,,Het is echt veel rustiger, zo zonder bussen”, merkt een van hen vrolijk op. De ander beaamt dat. ,,Onderweg ook. We waren er zó.’’
Ook verderop, bij Oorsprongpark, regeert de stilte. Ongehinderd door de lange, felgele bussen richting Uithof, Zeist en verder, hippen er twee kauwtjes. Zonder het zware gebrom van de bussen dat tussen de huizen resoneert, kunnen ze in alle rust op zoek naar eten.